26 красавіка 2022 г. — 36-я гадавіна і Міжнародны дзень памяці аб чарнобыльскай катастрофе
25.04.2022 г.
26 красавіка 1986 г. свет скаланула страшная трагедыя: выбух на Чарнобыльскай АЭС у паўночнай частцы Украіны (тады ў складзе СССР). Гэтая аварыя стала самай буйной тэхнагеннай катастрофай за ўсю гісторыю атамнай энергетыкі. У выніку выбуху ў атмасферу былі выкінуты вялікія аб'ёмы радыеактыўных рэчываў, якія затым распаўсюдзіліся па заходняй частцы СССР і частцы Еўропы. Радыёактыўнае забруджванне назаўжды змяніла жыцці мільёнаў, і наступствы гэтай катастрофы адчувальныя да сёння.
Для Беларусі катастрофа на Чарнобыльскай АЭС мае асаблівае значэнне. Ад наступстваў аварыі пацярпела значная частка тэрыторый, што прывяло да перасялення і парушэння нармальнага ладу жыцця сотняў тысяч беларусаў.
Пачынаючы з 1990 года ў Беларусі рэалізавана пяць Дзяржаўных праграм па пераадоленні наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС. На выкананне мерапрыемстваў праграм выдаткавана ў эквіваленце 19,3 млрд. долараў ЗША.
Беларусь удзячная ўсім міжнародным партнёрам, якія не засталіся безуважнымі да пакут людзей на забруджаных тэрыторыях і аказалі Беларусі пасільную дапамогу.
Сімвалічным стала абвяшчэнне Генеральнай Асамблеяй Арганізацыі Аб'яднаных Нацый у 2016 годзе падчас сваёй 71-й сесіі пры падтрымцы 60 дзяржаў-членаў 26 красавіка Міжнародным днём памяці аб чарнобыльскай катастрофе.
Многае было зроблена, але многае яшчэ і належыць зрабіць. Пры гэтым фокус нацыянальных намаганняў па чарнобыльскай тэме свядома пашыраецца Урадам Рэспублікі Беларусь: з дапамогі і рэабілітацыі – на ўстойлівае развіццё эканамічнага і чалавечага патэнцыялаў пацярпелых рэгіёнаў. Шостай Дзяржаўнай праграмай па пераадоленні наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС на 2021-2025 гады прадугледжана выкананне пяці задач:
- забеспячэнне сацыяльнай абароны, аказанне медыцынскай дапамогі, санаторна-курортнае лячэнне і аздараўленне пацярпелага насельніцтва;
- забеспячэнне радыяцыйнай аховы і адраснага прымянення ахоўных мер;
- садзейнічанне сацыяльна-эканамічнаму развіццю пацярпелых рэгіёнаў;
- удасканаленне арганізацыі санаторна-курортнага лячэння і аздараўлення дзяцей, якія пражываюць або навучаюцца на тэрыторыі радыеактыўнага забруджвання;
- правядзенне навуковых даследаванняў і інфармацыйнай працы.
Пераадоленне доўгатэрміновых наступстваў чарнобыльскай аварыі патрабуе вялікіх нацыянальных намаганняў і фарміравання новых партнёрстваў для заахвочвання ўстойлівага развіцця пацярпелых рэгіёнаў, прыцягнення інавацый і інвестыцый.
У 2019 годзе Генеральная Асамблея ААН у сваёй рэзалюцыі прызнала наяўнасць наступстваў чарнобыльскай катастрофы і неабходнасць далейшага забеспячэння ўстойлівага развіцця аднаўляемых раёнаў з наданнем асаблівай увагі развіццю мясцовага прадпрымальніцтва і турызму, стварэнню рабочых месцаў, пераходу мясцовай эканомікі на экалагічна бяспечныя тэхналогіі, заахвочванню ашчаджальнага вядзення лясной гаспадаркі, сельскагаспадарчых інавацый, уцягванню людзей, якія знаходзяцца ва ўразлівым становішчы, у працэсы мясцовага развіцця і прапагандзе здаровага ладу жыцця.
Беларусь разлічвае на падтрымку з боку ўстаноў ААН, дзяржаў-членаў ААН, прыватных інвестараў і зацікаўлена ў прыцягненні міжнародных партнёраў да вырашэння практычных задач, што стаяць перад дзяржавай, па забеспячэнні ўстойлівага развіцця гэтых рэгіёнаў і людзей, якія іх засяляюць.
Спадзяемся на працяг плённага супрацоўніцтва з усімі партнёрамі для дасягнення Мэт устойлівага развіцця ў пацярпелых рэгіёнах.
